Johann Nepomuk Hummel & Andy Goldsworthy
ถ้ามีคนเริ่มถามฉันว่า "Composition" มันคืออะไร? อะไรที่เป็นพื้นฐานสำหรับบทประพันธ์ที่ยิ่งใหญ่?
ฉันคงให้คำตอบได้ไม่ชัดเจนนัก เพราะตัวเราเองนั้นก็ไม่ใช่คนที่อยู่ในฐานะนักประพันธ์ ที่ผ่านการทำงานประพันธ์มาอย่างจริงจัง จนสามารถอยู่ในจุดที่แน่ใจว่าคำตอบของตนเองนั้นคือคำตอบที่ถูกต้อง
ถ้าเช่นนั้นลองสมมุติเหตุการณ์ในความคิดอีกครั้ง ฉันคนเดิมนั่งอยู่ในเก้าอี้ตัวโปรด หลับตา ในความคิดนั้นฉันนั่งคนเดียว ตัวฉันเองตอบตัวฉันอีกคนในกระจกที่ฉันสมมุติขึ้น "งานประพันธ์มันคืออะไรนะ? อะไรบ้างที่สำคัญที่สุด?" เสียงฉันในความดังที่ไม่มีอยู่จริง "การจัดวาง" ใช่ล่ะ สำหรับฉันผลงานประพันธ์น่าจะเป็นการจัดวางของเสียงล่ะมั้ง?
หากเราพูดถึงการจัดวางของเสียงฉันอยากพาย้อนเวลากลับไปเสียหน่อย ในช่วงคริสต์ศักราช 1787 ในขณะนั้น หนูน้อยอัจฉริยะผู้มีนามว่า Wolfgang Amadeus Mozart ไม่ได้เป็นหนุ่มน้อยอีกต่อไป เขาในตอนนั้นอยู่ในวัย 31 ปี กำลังง่วนกับการเขียนบทประพันธ์อุปรากร อันเลืองชื่อพอๆกับชื่อเสียงของเขา "Don Giovanni" ในความยาวหลายชั่วโมง ในอีก 33 ปีถัดมา ตรงกับปีคริสต์ศักราช 1820 หรือ 29 ปีภายหลังการสิ้นชีวิตของ Mozart คีตกวีชาว Austrian นาม Johann Nepomuk Hummel ได้ประพันธ์ผลงานหนึ่งขึ้นในชื่อ Potpourri op.94 (“fantasie”) และในห้อง 29 - 88 ในเพลงดังกล่าว Hummel ได้นำบางช่วงของอุปรากรอันเลื่องชื่อ Don Giovanni, 2nd act, 10th scene, Don Ottavio's Aria Il mio tesoro intanto มาใช้ด้วย อย่างที่ว่า Mozart ประพันธ์เพลงนี้ขึ้นในขณะที่ตอนนั้น Hummel อายุได้เพียง 9 ขวบเท่านั้น เขาคงวิ่งเล่นหรืออยู่ในสวนที่ใดซักที่ฉันไม่แน่ใจ ต้นไม้ใบหญ้าที่จดจำเขาได้อาจล้มตายกันไปหมดในปัจจุบัน สำหรับฉันเขาจึงถือเป็นศิลปินที่มีการจัดวางตัวยง การนำอดีตและปัจจุบันมาวางร่วมกันทำให้สิ่ง "ใหม่" ที่ไม่ใหม่จนไม่คุ้นหู และสิ่งนั้นกลับทำให้เราจดจำสิ่งเก่าได้ดีขึ้น และมีคุณค่ามากขึ้น
Francisco Araiza sings: Il mio tesoro intanto - Mozart's Don Giovanni
Hummel: Potpourri op.94 (“fantasie”)
ภายหลังการแต่งบทประพันธ์เสร็จสิ้นในปี 1828 นับมาอีก 128 ปีอันแสนยาวนาน ในปี 1956 ศิลปินที่มีชีวิตอยู่ในปัจจุบัน Andy Goldsworthy ชาวอังกฤษ บรรจงสร้างผลงานทางศิลปะ โดยไม่รบกวนธรรมชาติ ความพิเศษของผลงานเกิดจากการจัดวางอันแสนชาญฉลาด สร้างผลงานและปล่อยให้ธรรมชาติต่อยอดหรือทำลายผลงานของตนเอง โดยไม่รบกวนสารเคมีหรือนวัตกรรมใดๆช่วย ยกตัวอย่างเช่นการวางเรียงก้อนหิน Goldsworthy ไม่เคยที่จะใช้สีมาทาเพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่น่าสนใจ แต่เขากลับทำให้สิ่งสิ่งนั้นน่าสนใจยิ่งกว่าโดยการคัดสรรสิ่งที่มาจากธรรมชาติโดยไร้การปรุงแต่ง เขาบรรจงเลือกก้อนหินที่เกิดสีในลักษณะที่ใกล้เคียงกัน และนำมาจัดวาง หรือกิ่งไม้ที่โดนเผาหรือไฟป่าทำให้เกิดทั้งสีน้ำตาล น้ำตาลไหม้ไปจนถึงสีดำ เขาอาศัยสีตรงนั้นมาจัดวางและเกิดงานใหม่ หรือจะเป็นกิ่งไม้ที่ถูกนำมาเรียงต่อกันในลักษณะคล้ายใยแมงมุม Goldsworthy อุปกรณ์คือกิ่งไม้ที่มีลักษณะเปราะบาง น้ำหนักเบา กับกลัดไม้ที่มีความแข็งมากกว่ามาหักเป็นชิ้นเล็กๆทำงานแทนตะปูซึ่งเหล็กแล้วนำมายึดไม้ให้ต่อและเชื่อมกัน งานอีกชิ้นหนึ่งที่น่าสนใจคือการจัดวางเรียงกิ่งไม้ตรงโขดหินใกล้ชายหาดแห่งหนึ่ง เขาวางเรียงจนเป็นกองสูงเหมือนรังนกยักษ์ ใหญ่และสูงเสียกว่าตัวเขาอีก เมื่อทำงานชิ้นนี้เสร็จเขาก็ปล่อยให้ธรรมชาติจัดการโดยอาศัยคลื่นและหลักการน้ำขึ้นน้ำลง ปล่อยให้กองไม้ที่เขาบรรจงจตั้งค่อยๆไหลลงสู่ทะเลไปทีละช้าๆ จากหนึ่งกิ่ง 2 กิ่ง 3 กิ่ง จากฐานสู่ยอดไปเรื่อยๆจนหมด แสดงถึงการคงอยู่และหมดไป เช่นเดียวกับความเป็นไปของ "Potpourri"
